Torre de Belém, urocza forteca położona na skraju ujścia rzeki Tag, to najbardziej rozpoznawalny zabytek Lizbony.

Ta mała forteca strzeże ujścia Tagu od XVI wieku i została zbudowana w szczytowym okresie stylu manuelińskiego. Wieżę Torre de Belém zdobią strażnice w stylu arabskim, blanki ozdobione „Krzyżem Chrystusa” oraz najwcześniejsze w Europie rzeźbiarskie przedstawienie nosorożca.

Jako ikoniczny zabytek Lizbony, Torre de Belém jest bardzo popularna wśród turystów, a kolejki do zwiedzania mogą być bardzo długie. Wewnątrz forteca jest raczej pusta i surowa, zwłaszcza w porównaniu z dekoracyjną fasadą.

Prawdziwe piękno Torre de Belém tkwi w jej bogato zdobionej fasadzie, która charakteryzuje się misternymi elementami kamiennymi i motywami morskimi odzwierciedlającymi erę manuelińską Portugalii.

Niniejszy przewodnik zapewni Ci niezbędne informacje dla odwiedzających, w tym wskazówki, jak uniknąć tłumów, oraz mniej znane fakty o Torre de Belém, aby uatrakcyjnić Twoją wizytę.
Powiązane artykuły: Dzielnica Belém – 3 dni w Lizbonie

Torre de Belém podczas przypływu, gdy morze otacza fortecę

Nasza opinia: Prawdziwą atrakcją Torre de Belém jest zewnętrzna część, podczas gdy wnętrze jest stosunkowo skromne. To atrakcja, której nie musisz zwiedzać (i oszczędzisz czas, unikając kolejek) — możesz podziwiać ją z zewnątrz, skąd widać wszystkie misterne rzeźbienia w kamieniu. Z najwyższego piętra Torre de Belém roztaczają się dobre widoki, ale widoki z pomnika Padrão dos Descobrimentos są znacznie lepsze.

Wstęp do Torre de Belém kosztuje 8,00 € dla dorosłych, 4,00 € dla młodzieży (13-24 lata) i seniorów (65 lat i starszych), natomiast dzieci do 12 r.ż. wchodzą za darmo.

Zabytek jest otwarty od 9:30 do 18:00. Ostatnie bilety sprzedawane są o godz. 17:00, a ostatnie wejście możliwe jest o godz. 17:30. Torre de Belém jest otwarta od wtorku do niedzieli, ale zamknięta w poniedziałki. Jeśli wybierasz się na wycieczkę do dzielnicy Belém, najlepiej unikać poniedziałków, kiedy rządowe atrakcje turystyczne są zamknięte.

Torre de Belém to popularna atrakcja turystyczna, a do wejścia często ustawiają się bardzo długie kolejki. Te kolejki są spotęgowane przez fakt, że forteca jest zaskakująco mała i jednorazowo może do niej wejść tylko 150 odwiedzających. W szczycie sezonu bilety mogą być przydzielane na określoną godzinę. Planując wizytę, staraj się przybyć jak najwcześniej, ponieważ forteca będzie zatłoczona aż do zamknięcia.
Bilety: Bilet wstępu do Wieży Belém (8 €)

Typowa wizyta wewnątrz fortecy trwa tylko 30-40 minut i prawdopodobnie spędzisz więcej czasu w kolejce niż wewnątrz.

Torre de Belém znajduje się w lizbońskiej dzielnicy Belém, a jej współrzędne GPS to 38.691, -9.215 (link do Google Maps). Najlepszym sposobem na dotarcie do Belém jest skorzystanie z tramwaju E15, który odjeżdża z Praça Figueira w Baixa. Inną opcją na pokonanie 2,5-km trasy jest złapanie Ubera lub Bolta. Przejazd trwa 15 minut i będzie kosztować 5-7 € w zależności od popytu.

Letnie kolejki przed wejściem do Torre de Belém

Torre de Belém posiada piękne manuelińskie rzeźby kamienne

Wewnątrz fortecy znajdują się dwa poziomy bastionu i cztery piętra w wieży. Na dolnym poziomie bastionu mieściło się 17 armat, a później znajdowało się tu więzienie. Górny bastion jest otwarty i chroniony przez niski mur. Struktura dolnego bastionu przypomina kształtem klasztor, z dziedzińcem wpuszczającym światło i odprowadzającym dym z armat.

Piętra w wieży to: Sala do Governador (pokój gubernatora), Sala dos Reis (pokój króla), sala audiencyjna oraz kaplica i taras na najwyższym piętrze. Taras otacza kaplicę i oferuje widoki na ujście Tagu oraz na dzielnicę Belém. Wszystkie piętra wieży są połączone wąskimi, krętymi schodami, które w godzinach szczytu mogą być zatłoczone.

Ciekawostka historyczna: Torre de Belém została zbudowana z bloków wapienia Lioz, które były nadwyżkami i odpadami z budowy wznoszonego w tym samym czasie Mosteiro dos Jerónimos. Centrum Kultury Belém (zbudowane w 1992 roku) i pomnik Padrão dos Descobrimentos (1960) również zostały zbudowane z wapienia Lioz, aby estetycznie komponować się z historycznymi zabytkami dzielnicy.

Torre de Belém znajduje się przy brzegach rzeki Tag

Blanki są ozdobione kamiennymi rzeźbami Krzyża Zakonu Chrystusa

Jednym z najlepszych sposobów na odkrycie Lizbony i poznanie innych podróżników jest dołączenie do wycieczki z przewodnikiem. Współpracujemy z Getyourguide.com od siedmiu lat, a niektóre z ich najlepszych wycieczek po Lizbonie to:

1490 – Król Jan II Doskonały zaproponował plany budowy trzech fortec do ochrony ujścia rzeki Tag.
1514 – Rozpoczęcie budowy pod kierownictwem Francisco de Arrudy.
1519 – Zakończenie budowy fortecy i poświęcenie jej św. Wincentemu.
1580 – Wieża została pokonana przez hiszpańską marynarkę wojenną, co doprowadziło do 60-letnich rządów Hiszpanii nad Portugalią.
1581 – Wieża była wykorzystywana jako więzienie.
1782 – Forte do Bom Sucesso zostało połączone z Torre de Belém.
1807 – Wojska francuskie (pod rządami Napoleona) zniszczyły dwa górne piętra, tworząc drewnianą strukturę obronną.
1831 – Bitwa na Tagu: Starcie morskie podczas portugalskich wojen liberalnych.
1845 – Górne piętra zostały odrestaurowane.
1865 – Wieża była używana jako latarnia morska.

W XVI wieku, w epoce odkryć i żeglugi, Portugalczycy napotkali wiele nowych cudów i skarbów. Jedno z najdziwniejszych wydarzeń miało miejsce w 1517 roku na plaży w pobliżu Torre de Belém (gdzie dziś znajduje się Praça do Império). Jego celem było ustalenie, które z nowo „odkrytych” zwierząt z Afryki i Azji jest najpotężniejsze. Zestawiono ze sobą azjatyckiego słonia i afrykańskiego nosorożca — oba zwierzęta były podarunkami dla króla Manuela od sułtana Gudżaratu.

Sam pojedynek był rozczarowaniem dla oczekującego tłumu i króla, ponieważ gdy tylko słoń zobaczył nosorożca, odwrócił się i uciekł. Zwycięstwo nosorożca upamiętniono rzeźbą na Torre de Belém. Niestety, nosorożec, znany jako Ganda, utonął w katastrofie morskiej podczas transportu do Papieża Leona X.

Ciekawostka: Mała kamienna rzeźba nosorożca znajduje się na zewnętrznej stronie zachodniej wieży, ale rzeźba znacząco zniszczała przez wieki.

Mała statua nosorożca na zachodniej wieży

Statua nosorożca znajduje się u podstawy wieży strażniczej i jest zaznaczona kółkiem.

Wieża Belem została wybudowana w celu ochrony stoczni Restelo, które w późnym XV i wczesnym XVI wieku stanowiły główne centrum budowy portugalskich statków. Ze względu na bliskość ujścia Tejo oraz położonych zaledwie 2,5 km dalej budowli obronnych Lizbony, były one szczególnie narażone na ataki od strony morza.

Król Jan II zaproponował konstrukcję linii obronnej składającej się z trzech fortów: na północnym i południowym brzegu Tejo oraz na kamiennym występie, znajdującym się w środku rzeki. Priorytetem króla były jednak forty lądowe, w związku z czym konstrukcja Torre de Belém została opóźniona aż do rządów jego syna, Manuela I.

W czasie konstrukcji fortu (1514 r.) kamienna wysepka, na której wybudowano Torre de Belém, znajdowała się ok. 180 m od brzegu. Ukończona wieża została wyposażona w 17 dział i stanowiła jedną z pierwszych portugalskich budowli obronnych, która miała odeprzeć również ataki artyleryjskie.

Niestety, w 1580 roku wieża okazała się zbyt słaba, żeby powstrzymać atak hiszpańskiej marynarki — zdobyto ją po zaledwie kilku godzinach walki. Ta porażka doprowadziła do przejęcia portugalskiego tronu przez Hiszpanię na kolejne 60 lat oraz zmiany Torre de Belém w więzienie polityczne niższego szczebla.

Niższe kondygnacje Torre de Belém zostały skonstruowane z myślą o ustawieniu dział, a także przechowywaniu broni i jedzenia. Gdy priorytety fortu uległy zmianie, jego dolna część stała się dogodnym miejscem do przetrzymywania więźniów politycznych.

Niestety, było to wyjątkowo nieprzyjemne miejsce dla osadzonych. Dolne poziomy wieży ulegały częstym podtopieniom ze względu na przypływy i burze, przez co więźniowie często musieli stać po pas w wodzie...

Mosteiro dos Jerónimos
Ten wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO klasztor jest arcydziełem architektury manuelińskiej. Zlecony przez króla Manuela I w 1501 roku klasztor jest świadectwem bogactwa Portugalii w okresie odkryć, a jego budowa trwała ponad 100 lat. Wewnątrz znajduje się grób Vasco da Gamy oraz imponująco zdobiony dwupiętrowy krużganek.

Padrão dos Descobrimentos
Ten 52-metrowy pomnik stoi dumnie na brzegach Tagu i upamiętnia portugalską epokę odkryć. Pomnik ma kształt dzioba karaweli i prezentuje posągi odkrywców, kartografów i członków rodziny królewskiej. Nie przegap okazji, aby wspiąć się na szczyt, skąd można podziwiać panoramiczny widok na Belém i na rzekę.

Museu Nacional dos Coches
Posiadając jedną z najlepszych na świecie kolekcji historycznych powozów, muzeum oferuje unikalny wgląd w portugalski transport w przeszłości. Od ozdobnych królewskich powozów po codzienne powozy z XIX wieku, eksponaty pokazują ewolucję transportu konnego.

Pastéis de Belém
Żadna wizyta w Belém nie jest kompletna bez spróbowania słynnych pastéis de nata w tej historycznej piekarni. Działa od 1837 roku i strzeże oryginalnej receptury tych pysznych tart z kremem.

Museu de Arte, Arquitetura e Tecnologia (MAAT)
Ze względu na falującą strukturę, trudno przeoczyć to robiące wrażenie, otwarte w 2016 roku muzeum sztuki współczesnej. MAAT mieści zmieniające się wystawy koncentrujące się na sztuce współczesnej, architekturze i technologii. Jego dach stanowi kolejny doskonały punkt widokowy, z którego można podziwiać rzekę Tag.